به گزارش تفکر، اگر الگوی بارش و ناترازی آبی طی چهار دهه اخیر در مازندران را با دقت بررسی کنیم متوجه چند نکته می‌شویم نخست این‌که این ناترازی از ناترازی برق و گاز به مراتب جدی‌تر و خطرناک‌تر است چون ناترازی برق و گاز را می‌توان با برخی راهکارهای هوشمندانه چون تولید انرژی‌های پاک و نصب پنل‌های خورشیدی و در بدبینانه‌ترین شکل آن با پناه بردن به چراغ والُر و بخاری‌های نفتی و هیزمی تدبیر کرد، اما ناترازی آبی را با هیچ ترفندی نمی‌توان جبران کرد.   

نکته دوم این است که در چهار دهه قبل مناطقی چون مازندران، اساساً مشکل کم‌آبی نداشتند اما «گرمایش جهانی» و «تغییر اقلیم» به معضلی حاد در همه جهان و ایران تبدیل شده است و استان‌هایی چون مازندران را هم درگیر کرده است و نباید فکر کنیم ما از تبعات آن مصون هستیم و از امروز باید برای آن آماده باشیم به‌ویژه این‌که طی چند سال اخیر شاهد خشک شدن چاه‌ها و رودخانه‌ها و به‌تَبَع آن اراضی شالیزاری بسیاری در استان مازندران بوده‌ایم.

  نکته سوم این است که کشاورزی، مزیت بزرگ اقتصادی استان مازندران است و اگر این ناترازی به سطحی برسد که آبی در چاه‌ها و رودخانه‌ها نمانَد، اقتصاد بخش قابل‌توجهی از مردم نابود خواهد شد. شاید مدیران بتوانند برای قطع شدن آب آشامیدنی چند شهر برای چند روز از تانکرهای آب‌رسان استفاده کنند اما اگر آبی در چاه‌ها نباشد و شالیزارها و باغ‌های کشاورزی خشک شود، از دست کسی کاری ساخته نیست.

نکته بعدی فشار و آسیبی است که ناترازی آبی به محیط‌زیست وارد می‌کند و طی یکی دو سال گذشته شاهد هجوم ریزگردها از استان گلستان به مازندران تا مرکز استان بودیم، اتفاقی که بسیار نادر بود و در تاریخ این خطه سابقه نداشت و درصورت تکرار می‌تواند بخش‌هایی از اراضی کشاورزی را تبدیل به بیابان کند ضمن این‌که فرونشست زمین نیز بخش‌هایی از شرق مازندران را تهدید می‌کند. 

مشکل ناترازی آبی در مازندران بسیار جدی است و روز گذشته یکی از مدیران این حوزه درخصوص برداشت بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی مازندران و بحران کم‌آبی آن هم در زمستان هشدار داد.   

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اشاره به برداشت سالانه بیش از یک میلیارد متر مکعب آب از منابع زیرزمینی مازندران برای مصارف کشاورزی خاطرنشان کرد: در حالی که بر اساس استانداردهای جهانی باید کمتر از ۶۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر مصرف شود، در مازندران تقریباً ۱۰۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر برداشت می‌شود که بیشترین میزان این آب‌ها نیز با حجم یک میلیارد متر مکعب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.

سید محمد موسوی گفت: بیش از ۸۰ درصد آب آشامیدنی استان هم در حال حاضر از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود که فشار بر این منابع را در استان افزایش می‌دهد.

وی افزود: اگر در میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی به‌ویژه در مناطق شرقی و مرکزی مازندران نظارت و توجه کافی را نداشته باشیم بی‌تردید در چند سال آینده دچار آسیب خواهیم شد و بیشتر از هر قشر دیگری هم خود کشاورزان هستند که از این آسیب‌ها زیان می‌بینند.

برابر این هشدار و همچنین مرور کاهش تراز آب در مازندران، به‌نظر می‌رسد چاره‌ای نداریم تا در حوزه کشاورزی، الگوی کشت را تغییر دهیم و تولید محصولات کشاورزی آب‌خواه را کاهش دهیم و اگر به همین روش سنتی عمل کنیم طی چند سال آینده نه آبی برای شرب داریم و نه آبی برای کشاورزی و نه شاید حتی محیط‌زیستی برای زندگی. 

نکته آخر این‌که بارش‌های چند ماه اخیر نباید خیال ما را آسوده کند چون میزان دست‌درازی ما به منابع آب جاری و زیرزمینی بسیار بیشتر از سطح استاندار است و ظرف چند ماه آینده که مشخص نیست حجم نزولات چه اندازه باشد و با این میزان استفاده از آب‌های موجود، در اولین خشکسالی، ناترازی آبی هم در آب شرب خود را نشان می‌دهد و هم نفس کشاورزی مازندران را می‌گیرد.