یادداشتی از «عشرت کراری» درخصوص مذاکرات بین «تهران» و «واشنگتن»؛
گام‌های بلند دیپلماتیک ایران پس از نیم‌قرن
روز شنبه دور دوم مذاکرات بین تهران و واشنگتن در رم پایتخت ایتالیا انجام خواهد شد و وزیر امور خارجه عمان نیز به‌عنوان میانجی و واسطه بین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و نماینده ویژه ایالات متحده حضور خواهد داشت.
شنبه گذشته دور نخست مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا پس از انتظاری طولانی در مسقط پايتخت عمان انجام شد؛ مذاکراتی که سید عباس عراقچی آن را مثبت و مبتنی بر احترام متقابل توصیف کرد.
افزون بر اعلام رضایت طرفین مذاکره، دونالد ترامپ نیز از این فرایند اعلام رضایت کرد.
در سوی مقابل رهبر فرزانه انقلاب نیز نقش‌آفرینی وزارت امور خارجه کشورمان در گام نخست مذاکره با آمریکا را تایید کردند و البته گفتند "نه به مذاکرات به‌صورت افراطی خوش‌بین و نه به صورت افراطی بدبین هستند".
اعلام رضایت طرفین موجب شد سطح تنش بین دو کشور که طی چند ماه افزایشی بود، کاهش یافت.
اینک در آستانه دور دوم مذاکرات که شنبه ۳۰ فروردین به جریان خواهد افتاد، افکار عمومی منتظر است تا نتیجه نهایی به نفع اقتصاد ایران، کنترل تورم و افزایش اعتبار واحد پولی کشور در جهان رقم بخورد؛ هرچند طرف مقابل اذعان دارد که تمرکز بر مدار مسائل هسته‌ای ایران استوار است.
اپوزوسیون، جریان‌های معاند، کاسبان تحریم و غیره چه از داخل و چه بیرون از مرزهای کشور آتش‌بیار معرکه‌ای هستند که همواره از آن منتفع بودند؛ منتها این بار قرار است این مذاکرات دستاوردهایی برای عامه مردم کشور که از تحریم‌ها بسیار آسیب دیدند، داشته باشد.
قرار است مذاکرات ضمن حفظ حق و حقوق حاکمیتی، ضامن بازگشت امید به ارتقای کیفیت زندگی مردمی باشد که این خصومت‌ها، سایه‌ای سیاه و سنگین بر زوایای زندگی‌شان انداخت.
این مساله که مذاکرات منطبق با خواست ایران پیش رفت، شاید مهم باشد، اما دستاورد سیاسی شاخصی نیست و مهم‌تر آن است که محصول نهایی مذاکرات، ثبات را به اقتصاد بازگرداند و بتواند رضایت مردم را جلب کند.
با افزایش نسبی ارزش ریال_واحد پولی کشورمان_در برابر دلار آمریکا و افت قیمت طلا، همان لحظات اول پس از مذاکره در هفته گذشته مشخص شد این گفت‌وگوها چه تاثیری بر اقتصاد داشته و در آینده خواهد داشت.
شوکی عجیب در اثر کاهش قیمت‌ها به بازار وارد آمد و نرخ دلار که تا مرز ۱۰۴ هزار تومان بالا رفته بود، به کانال ۸۰ هزار تومان سرازیر شد. قیمت طلا و سکه هم کاهش چشم‌گیری داشت، طوری که بر اساس آمارهای ارائه‌شده، بیشترین جستجوها در فضاهای مجازی نیز حول همین محور می‌چرخید.
مروری بر این تراکنش‌های اجتماعی که از جنبه‌های روانی حاکی از فشار به‌شدت زیاد بر قاطبه‌‌ی مردم دارد، ضرورتی ایجاد می‌کند تا از هرآنچه کشور را در اتخاذ تصمیم‌های کلیدی و مواضع سازنده در این گفت‌وگوها دور می‌کند، اجتناب شود؛ از هر حرف و حدیثی که کمک می‌کند تا با انزوای ایران در محافل جهانی، مردم بیش از پیش، طعم شکست را بچشند.
آنچه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده عنوان کرده این است که ایران هسته‌ای برای جهان خطرناک محسوب می‌شود، پس مذاکرات با این پیش‌شرط جلو خواهد رفت که فعالیت‌های هسته‌ای نظامی ایران به حداقل یا شاید صفر برسد، موضوعی که تهران نیز همواره آن را بی‌اساس دانست و دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز قبل به تهران آمد نیز گفت ایران فاقد بمب اتم است !
طی چند روز اخیر تندروها از این فرایند نگران بودند و تلاش کردند که مذاکرات هرچه زودتر به بن‌بست برسد.
برعکس آنچه که تندروها ادعا دارند، مذاکره را نمی‌توان به‌هیچ عنوان غربگرایی یا خودتحقیری نام نهاد به‌ویژه این‌که این مذاکرات هم برابر سه اصل حکمت، عزت و مصلحت انجام می‌شود و هدف‌گذاری اصلی آن نیز رفع تحریم‌هاست.
از یاد نبریم که این مذاکرات علاوه بر موانع یاد شده، با توجه به روابط اسرائیل و آمریکا از این جبهه نیز متاثر است؛ نگرانی‌های تل‌آویو اگر صد درصد موجب کارشکنی در فرایند مذاکرات نشود، اما دست‌اندازهایی جدی در این راه ایجاد می‌کند که گذر از آن بی‌دردسر هم نمی‌تواند باشد.
اسرائیل همواره تلاش کرده تا با ارسال پالس‌های منفی، هشدارهای امنیتی و القای بی‌اعتمادی به هم‌پیمان‌های اروپایی و آمریکایی خود در مورد ایران، مانع‌تراشی کند.
با تفاهم و توافق میان دو کشور، نگرانی اسرائیل بابت تأثیر منطقه‌ای ایران نیز افزایش می‌یابد، بنابراین می‌تواند موانعی ایجاد کند؛ همچنین نشان داد می‌تواند در پس‌زمینه مذاکرات، حتی سرعت توافق را کنترل کند، که چنانچه آمريکا مصمم به اتفاقی خاص باشد، نتیجه مطلوب، حاصل خواهد شد.
نکته بسیار مهم استقبال کشورهای عرب منطقه از این مذاکرات است و همچنین دعوت از رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، همه حکایت از ارزش و اعتبار این دور از مذاکرات در مقیاس جهانی و منطقه‌ای دارد که نمی‌توان از آن غافل شد.
امیدواریم این مذاکرات تا جایی در آرامش انجام شود که طرفین بتوانند فراتر از مسائل هسته‌ای هم پیش بروند و ضمن رفع کامل تحریم‌ها، آزادسازی دارایی‌هایی ایران که چند دهه است به‌خاطر اختلافات و سوءتفاهمات بین تهران و واشنگتن بلوکه و بلاتکلیف است نیز موضوع مذاکرات آتی باشد.
این مذاکرات چنانچه در بستر توافق قرار گیرد، دروازه‌های تعامل جهان با ایران را خواهد گشود تا تجارت، سرمایه‌گذاری خارجی، گردش مالی بین‌المللی و دیگر بخش‌ها با سرعتی مناسب جایگزین رکود فعلی شود.